F-18 FDG PET/BT Görüntüleme Yönteminde Radyasyon Güvenliği
İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nükleer Tıp Kliniği’nden Dr. BURÇAK YILMAZ GÜNEŞ, Dr. ÖZLEM EREZ, Dr. CİHAN GÜNDOĞAN ve Dr. NURHAN ERGÜL tarafından yapılan araştırmada PET/BT filmi çektiren hastaların çevresel radyasyon güvenliği açısından bir tehlike arz etmediği gösterildi.
Amaç: Nükleer tıpta pozitron emisyon tomografi/bilgisayarlı tomografi (PET/BT) görüntüleme yönteminde kullanılan F-18 radyoizotopu konvansiyonel nükleer tıpta tanı amacıyla kullanılan diğer radyoizotoplara göre daha yüksek foton enerjisine sahiptir. Çalışmamızda rutin uygulamada yaygın olarak kullanılan F-18 fluorodeoksiglukoz (FDG), PET/BT çekimi için kullanılan F-18 FDG radyoizotopunun enjeksiyonundan sonra hastadan çevreye salınan radyasyonun doz hızının ölçülmesi ve çevresel radyasyon maruziyetinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntemler: Çalışmamıza, Nükleer Tıp PET/BT ünitesine başvuran toplam 29 (E/K=9/20) hasta dahil edilmiştir. Hastalara intravenöz (IV) olarak F-18 FDG enjekte edildikten hemen sonra, çekim öncesi ve taburcu edilmeden önce 0 m, 0,5 m, 1 m, 1,5 m ve 2 m mesafeden toraks düzeyinden Geiger-Müller sayacı kullanılarak doz hızı ölçümleri yapılmıştır. Her bir ölçümün ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmış, ayrıca ölçümler arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olup olmadığı değerlendirilmiştir.
Bulgular: Hastalara IV yol ile 291±62 megabecquerel (MBq) (Aralık: 226-440 MBq) radyoaktif madde enjekte edilmiş ve nükleer tıp kliniğinde enjeksiyon sonrası 70,3±13,8 dk (Aralık: 53 dk-100 dk) beklemiştir. Bir m mesafeden alınan radyasyon doz hızı ölçümleri, radyoaktif madde enjeksiyonu sonrası 39,7±11,9 µSv/sa, çekim esnasında 21,1±4,5 µSv/sa, taburcu anında 14,3±2,9 µSv/sa olarak hesaplanmıştır.
Sonuç: F-18’in foton enerjisi 511 kilo elektron volt olmasına karşın nispeten kısa yarı ömürlü olmasından dolayı F-18 FDG tanı amacı ile kullanılabilen ideal bir radyofarmasötiktir. PET/ BT çekimi sonlandığında hastaların 1 m mesafedeki doz hızı ölçümlerinin, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu mevzuatları da göz önünde bulundurulduğunda, çevresel radyasyon güvenliği açısından bir tehlike arz etmediği gösterilmiştir. Bu nedenle hastalar F-18 FDG PET/BT görüntülemesi tamamlandıktan sonra gerekli radyasyon güvenlik önlemleri anlatılarak güvenli bir şekilde taburcu edilebilmektedir.
Tam metin:
İstanbul Med J. 2019;20(3):188-92
doi: 10.4274/imj.galenos.2018.85698