Genel Bakış

Bu belgenin amacı, adenozin ile farmakolojik stres testinin uygulanmasına yönelik bir kılavuz sağlamaktır. Adenozin stres testinin kritik bileşenleri bu belgede özel olarak özetlenecek ve tüm nükleer kardiyoloji laboratuvarları için bir referans görevi görecektir. Etki mekanizması, endikasyonlar ve hasta seçimi, dozaj, yan etkiler, test prosedürü ve kontrendikasyonların yanı sıra infüzyonun geri çevrilmesi için endikasyonları kapsayacaktır.

Etki Mekanizması

Adenozin, A₂ₐ reseptörü de dahil olmak üzere adenozin reseptörlerinin aktivasyonu yoluyla doğrudan koroner arteriyol vazodilatasyonunu indükler ve miyokardiyal kan akışında 3.5 ila 4 kat artışa neden olur. Adenozin uygulamasından sonra pik vazodilatasyon, infüzyonun başlamasından 1 ila 2 dakika sonra gerçekleşir. Adenozinin farmakolojik yarı ömrü yaklaşık 10 saniyedir.

Stenotik koroner arterler tarafından beslenen miyokardiyal bölgeler zayıf bir hiperemik yanıta sahiptir. Koroner stenozun ciddiyetine ve koroner akım rezervi sınırlamasına bağlı olarak göreceli bir akım heterojenliği oluşur. Miyokardiyal tracer tutulumu, bölgesel miyokardiyal kan akışıyla orantılıdır ve bu da miyokardda radyoaktif maddenin heterojen bir dağılımına neden olur.

Endikasyonlar ve Hasta Seçimi

Adenozin stres perfüzyon görüntülemesi endikasyonları, egzersiz miyokard perfüzyon görüntülemesi ile aynıdır. Genel olarak, aşağıdaki durumlar dışında egzersiz şiddetle tercih edilir:

• Kardiyak olmayan fiziksel sınırlamalar veya motivasyon eksikliği nedeniyle yeterli egzersiz yapamama.
• Sol dal bloğu (LBBB), ventriküler pre-eksitasyon (WPW sendromu) veya kalıcı ventriküler pacing gibi temel elektrokardiyografik (EKG) anormallikler.
• Maksimal egzersiz testinin kontrendike olduğu miyokard enfarktüsü sonrası dönemde (4-6 hafta) klinik olarak stabil hastaların düşük ve yüksek risk gruplarına ayrılması.
• Acil servise varsayımsal akut koroner sendrom ile başvuran, ancak seri klinik değerlendirme, EKG ve serum belirteçleri ile dışlanan hastaların tanısı veya risk sınıflandırması.

Doz ve Protokol

Adenozin, 6 dakikalık bir süre boyunca 140 mcg/kg/dk’lık sürekli bir infüzyon olarak verilir. Perfüzyon tracer’ı 3. dakikada enjekte edilir ve infüzyon ek 3 dakika daha devam ettirilir. Koroner arter hastalığının saptanmasında 4 dakikalık daha kısa süreli bir adenozin infüzyonunun (tracer 2. dakikada enjekte edilir) 6 dakikalık protokol kadar etkili olduğu bildirilmiştir.

Hemodinamik Etkiler ve Yan Etkiler

Prosedür

• Hastalar testten en az 3 saat önce yemek yememelidir.
• Testten en az 12 saat önce metilksantin (kafein, teofilin, aminofilin veya teobromin) içeren hiçbir şey tüketilmemelidir.
• Adenozin 140 mcg/kg/dk hızında bir infüzyon pompası ile uygulanmalıdır.
• Komplikasyon riski yüksek olan hastalarda infüzyon daha düşük bir dozda (70-100 mcg/kg/dk) başlatılabilir.
• İnfüzyon sırasında hastanın kan basıncı ve 12 derivasyonlu EKG’si stabil olana kadar sürekli izlenmelidir.
• Düşük seviyeli egzersiz (örneğin, 1.7 mph, %0 eğim) ile kombinasyon yan etkileri azaltmada ve görüntü kalitesini iyileştirmede yardımcı olabilir, ancak LBBB veya kalp pili olan hastalarda önerilmez.

Kontrendikasyonlar

• ●Devam eden hırıltı veya bronkospazmı olan bronkospastik akciğer hastalığı.
• ●Çalışan bir kalp pili olmadan Mobitz tip II veya üçüncü derece AV blok.
• ●Çalışan bir kalp pili olmadan sinüs düğümü hastalığı (hasta sinüs sendromu).
• ●Sistolik KB ≤ 90 mmHg.
• ●Kontrolsüz hipertansiyon (Sistolik KB >200 mmHg veya Diyastolik KB >110 mmHg).
• ●Son 48 saat içinde dipiridamol kullanımı.
• ●Adenozine karşı aşırı duyarlılık.
• ●Unstabil anjina, akut koroner sendromlar veya akut MI sonrası < 2-4 gün.

Adenozin Etkisinin Geri Çevrilmesi

Çoğu yan etki, adenozinin kısa yarı ömrü (<10 saniye) nedeniyle kendi kendini sınırlar ve infüzyon durdurulduktan sonra 30-60 saniye içinde düzelir. IV aminofilin uygulaması (50 ila 250 mg) nadiren gerekir. Geri çevirme endikasyonları şunlardır:

• Sistolik KB < 80 mmHg olan persistan hipotansiyon.
• Semptomatik, persistan ikinci derece AV blok veya tam kalp bloğu.
• Hırıltı (Wheezing).
• Göğüs ağrısı veya EKG değişiklikleri ile kendini gösteren persistan iskemi kanıtı.
• Solukluk, siyanoz veya soğuk cilt gibi zayıf periferik perfüzyon belirtileri.
• Hastanın testi durdurma talebi.