Ga-68 DOTATATE PET/CT Görüntülemede Normal Varyantlar, Tuzaklar ve Artefaktlar
Özet
Bu makale, nöroendokrin tümörlerin (NET) görüntülemesinde kullanılan Ga-68 DOTATATE PET/CT’nin normal varyantlarını, tuzaklarını ve artefaktlarını incelemektedir. Ga-68 DOTATATE, hücre yüzeylerindeki somatostatin reseptörlerini (özellikle SSTR2) hedefleyen bir somatostatin analoğudur ve iyi diferansiye (Grade 1 ve düşük Grade 2) nöroendokrin tümörlerin görüntüleme standardını oluşturur.
Önemli Noktalar
1. Normal Biyodağılım
- En yoğun tutulum: Dalak, adrenal bezler, böbrekler ve hipofiz bezinde
- Orta derecede tutulum: Karaciğer, tiroid bezi ve tükürük bezlerinde
- Düşük derecede tutulum: Prostat bezi, kemik iliği ve vasküler yapılarda
- Pankreas uncinat proçesi: Fizyolojik olarak artmış SSTR2, 3 ve 5 reseptör yoğunluğu nedeniyle tutulum gösterebilir
- Tracer hidrofilik olduğundan renal ekskresyona uğrar
2. Tümör Derecesi ve Görüntüleme İlişkisi
- İyi diferansiye tümörler (G1): Yüksek Ga-68 DOTATATE tutulumu
- Orta diferansiye tümörler (G2): Değişken tutulum (DOTATATE veya FDG)
- Kötü diferansiye tümörler (G3): Düşük DOTATATE, yüksek FDG tutulumu
- “Flip-flop” fenomeni: Tümör heterojenitesinde DOTATATE ve FDG’nin tamamlayıcı rolü
3. Artefaktlar
- Solunum hareketi: Diyafram yakınındaki yapılarda yanlış lokalizasyona neden olabilir
- Hasta hareketi: Ekstremiteler, baş-boyun bölgesinde yanlış lokalizasyon
- Atenüasyon düzeltmesi: Metalik implantlar gibi yoğun yapılarda aktivite aşırı tahmin edilebilir
4. Yanlış Pozitif Tuzaklar
- Fizyolojik:
- Pankreas uncinat proçesi
- Dalak varyantları (aksesuar dalak, splenunkül, splenozis)
- Servikal stellat ganglionlar
- Jinekomasti
- Osteoblastik aktivite:
- Osteofitler
- Schmorl nodülleri
- Kırıklar
- Metabolik kemik hastalıkları (Paget gibi)
- Büyüme plakları
- İnflamatuar:
- Reaktif lenf nodları
- Radyasyon sonrası alanlar
- Aterosklerotik plaklar
- İnflamatuar hastalıklar (sarkoidoz/tüberküloz)
- Prostatit
5. Somatostatin Analog Tedavisi ve Görüntüleme
- Uzun etkili oktreotid tedavisi tümör tutulumunu anlamlı derecede azaltmaz
- Karaciğer, dalak ve tiroid aktivitesinde azalma ile daha iyi tümör/zemin oranı sağlar
6. Klinik Uygulamalar
- NET’lerin evrelemesi, karakterizasyonu ve yeniden evrelemesinde kullanılır
- Peptid reseptör radyonüklid tedavisi (PRRT) için hasta seçiminde teranostik yaklaşım sağlar
- FDG PET/CT ile tamamlayıcı rol oynar (tümör heterojenitesinde)
Sonuç
Ga-68 DOTATATE PET/CT, nöroendokrin tümörlerin görüntülemesinde üstün doğruluk ve yüksek duyarlılık sağlayan bir standarttır. Doğru yorumlama için normal biyodağılımın, potansiyel artefaktların ve yanlış pozitif bulguların iyi bilinmesi gerekir. Tümör heterojenitesi durumlarında FDG PET/CT ile tamamlayıcı rol oynar ve tedavi seçenekleri sınırlı olan hastalarda teranostik yaklaşım için önemli bir araçtır.




Türkçe Çeviri: Dr. Fatih BATI
Kaynak: Malan N, Vangu MD. Normal Variants, Pitfalls and Artifacts in Ga-68 DOTATATE PET/CT Imaging. Front Nucl Med. 2022 Feb 7;2:825486. doi: 10.3389/fnume.2022.825486. PMID: 39354987; PMCID: PMC11440971.
